Koza – İpek

Şer’i Mahkeme sicillerinde Bursa’da ipekli dokumacılığın XlV. yy. sonlarından itibaren  gelişmiş olduğunu göstermektedir. 15 ve 17. yy Osmanlı Sarayı himayesinde dokunan Bursa İpekli kumaşları,  Avrupalı aristokrat aileler ve saraylarında kullanılmıştır. Tarihinde Bursa atlasları, ipeklileri ve kadifeleri ile dünyada ün yapmış olan Bursa ipekli dokumaları 1856 yılında Fransa’da ortaya çıkan “karataban” hastalığının 1860 yılında Bursa’da yayımlanması ile ipek üretiminde gerileme olmuştur. Pastör üretimi adı verilen yöntemle tohum üretiminin başlaması ile 1888 yılında, Torkomyan Efendi tarafından Bursa’da Darülharir adlı ilk İpekböcekçiliği okulunda   hastalıksız tohum çalışmaları yapılmıştır. 20. Yüzyılın başlarında Bursa’da 44 ipek dokuma fabrikası,  47 adet koza üretimi yapan böceklik  ile dünya’nın en çok aranan ipek kumaşları dokunuyordu. 1940’lı yılların başında, Bursa ipekçilik sektörü, ipek kozası üreticileri, Koza Üreticileri Kooperatifi çatısı altında örgütlenmiştir. 1924 yılında Koza Borsasının da içinde olduğu Bursa Ticaret Borsası kurularak ipek ve koza üretimi çalışmaları desteklenmektedir.

UNESCO Dünya Miras Listesinde yer alan Bursa Hanlar Bölgesi içinde bulunan Kozahan  Osmanlıdan günümüze Bursa ipekli kumaşlarının,  koza üretimi ve satışının  merkezi  olma özelliğini günümüze kadar korumuştur.